مبانی فقهی سهام ممتاز (با امتیاز سود بیشتر) در شرکتهای سهامی

چکیده در شرکتهای سهامی، گاه اتفاق می افتد که در زمان حیات شرکت به موجب اساسنامه یا تصمیم مجمع عمومی فوق العاده بنابر انگیزه های مختلف، سهامی با عنوان سهام ممتاز ترتیب داده می شود(م42 ل. ا. ق. ت.). دارندگان چنین سهامی دارای امتیازاتی می شوند که به صاحبان سهام عادی تعلق پیدا نمی کند. یکی از این امتیازات می تواند تخصیص سود سالیانه بیشتر به دارنده سهام مزبور باشد. از سوی دیگر، مطابق ماده 575 ق. م. تقسیم سود باید به تناسب سرمایه ای باشد که هریک از شرکا در میان گذاشته است، مگر اینکه برای یک یا چند تن از آنان در مقابل عملی، سهم زیادتری منظور شده باشد. با توجه به مطالب بالا به نظر می رسد ماده 42 ل. ا. ق. ت. که منظور کردن سود بیشتر را درمقابل عملی قرار نداده است، با ماده 575 ق.م. در تعارض باشد. هرچند در فقه، بنا به عقیده گروهی از فقیهان، اختصاص سود بیشتر برای شریک صرفاً در ازای انجام عملی از جانب وی امکانپذیر است، ولی مطابق با عقیده دیگر که امروزه طرفداران زیادی در میان فقیهان شیعه پیدا کرده می توان برای بعضی از شرکا، حتی بدون اینکه شریک، عملی انجام دهد، سهم بیشتری از سود را در نظر گرفت. نگارندگان در این مقاله تلاش کرده اند تا با استفاده از قواعد و اصول کلی پذیرفته شده در فقه، ضمن تأیید و تقویت دیدگاه اخیر، عدم مغایرت ماده42 ل. ا. ق. ت. را با موازین اسلامی به اثبات برسانند.